مسجد فیروزه ای، هدیه ۹۹ ساله ی ارمنستان به ایران

 

تصمیم اهدای مسجد فیروزه ای به ایران در جلسه نوبتی دولت ارمنستان اتخاذ شد و موافقت نامه مربوطه در سفارت ایران در این کشور به امضا خواهد رسید. بر طبق قرارداد مذکور، مسجد فیروزه ای و قطعه زمین مجاور آن، متعلق به جمهوری ارمنستان بوده و در فهرست یاد بودهای غیر منقول تاریخی و فرهنگی این کشور به ثبت رسیده است. ولی به گفته آسمیک پاگوسیان وزیر فرهنگ ارمنستان، مسجد فیروزه ای به صورت سمبلیک و به عنوان یک مرکز فرهنگی، توسط ایران مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بنای مذکور طی چند دهه اخیر، یکی از مراکز اصلی فرهنگی مسلمانان ساکن این کشور بوده و اغلب برنامه های فرهنگی ارمنستان - ایران در آن جا برگزار می گردیده است. این مرکز به علت فعالیت در زمینه ی مطالعه زبان فارسی، کتاب خانه و قرائت خانه، نوعی مجموعه فرهنگی محسوب می شود و طی سال های ۱۹۹۶-۱۹۹۳ میلادی به ابتکار و تحت حمایت مالی ایران، مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفت.

در حقیقت مسجد فیروزه ای متعلق به شیعیان بوده که از عناصر معماری ارمنی برخوردار است و پس از مرمت به عنوان یک مرکز معنوی - فرهنگی و انجمن ایرانی مورد استفاده قرار گرفت و در آن جا برنامه های مذهبی نیز برگزار شد. مسجد فیروزه ای در سال ۱۷۶۶ میلادی، هنگامی که خانشین ایروان در خاک پارس قرار داشت، به فرمان حسین علی خان قاجار ساخته شد. این عمارت در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی بسته و در سال ۱۹۳۱ میلادی به عنوان موزه تاریخ و طبیعت ارمنستان باز گشایی شد و بعدها به رصد خانه تبدیل گردید. بر اساس افسانه ای، علت نجات مسجد در زمان جنگ این بود که آن جا محل انبار مهمات قرار داشت و نظامیان از آن مواظبت می نمودند. این مسجد (کبود) با تزئینات سفال و کاشی کاری به رنگ آبی آسمانی دیده می شود و دارای سه محراب رو به مکه است که یکی از آن ها در سالن زنان قرار دارد.

گارنیک آساتریان رئیس کرسی ایران شناسی دانش گاه دولتی ارمنستان در این خصوص می گوید: در مسجد شیعیان مراسمی در روزهای عزاداری و جشن های اسلامی در این مکان برگزار می کنند و نمایندگان روحانی ایرانی در آن جا برنامه دارند.

اکثریت حاضران مسجد فیروزه ای را، دانش جویان ایرانی تشکیل می دهند چرا که این بنا به سان وطن کوچکی در آن جا برای ایشان محسوب می گردد.

باید متذکر شد که در ایران، یاد بودهای معماری ارمنی و فرهنگی تحت حفاظت دولت قرار دارند و در صورت لزوم مورد تعمیر واقع می شوند و بدین جهت انتقال و حق استفاده از این مسجد به مدت ۹۹ سال به ایران نیز نوعی اقدام دوستانه تلقی می گردد.

منبع: http://tnews.ir/