اخبار میراث

اخبار و رویدادهای پیرامون میراث فرهنگی - مدیر آقای مهدی فقیهی

اخبار میراث

اخبار و رویدادهای پیرامون میراث فرهنگی - مدیر آقای مهدی فقیهی

اخبار باستان شناسی جهان (۷)

کشف کهن ‌ترین ذرات چای جهان در چین

باستان شناسان موفق به کشف کهنترین ذرات به جا مانده از برگ‌ های چای جهان شدند که در میان گنجینه‌ های مدفون، هم راه با یکی از امپراتوران چین باستان به دست آمد.

به گزارش ایندپندنت، هر چند این مجموعه آرامگاهی باستانی در دهه ١٩٩۰ کشف شد اما یافت ذرات چای اخیراً و توسط محققان چینی با بهره گیری از تجهیزات نوین آزمایشگاهی صورت گرفته است. بر اساس این مطالعات، شواهد جدید علمی نشان از کشف بقایایی از چای به اندازه یک فنجان دارد که متعلق به خاندان سلطنتی چین و امپراتور "جینگ دی" می باشد که در سال ١۴١ پیش از میلاد در گذشته و نیز برگ‌ های چای در جعبه ای چوبی در کنار اشیای بسیار زیاد دیگری در گودالی پیرامون مجموعه آرامگاهی امپراتور چین، همه و همه بیان گر یافت کهنترین چای در تاریخ مربوط به ٢١۵۰ سال پیش است.

طبق نتایج حاصل از این تحقیقات، که توسط محققان آکادمی علوم چین صورت گرفته، پیش از این هیچ نمونهای از چای دوران باستان، کشف نشده بود و تنها یک متن باستانی چینی مربوط به یک صد سال بعد از این دوران، مدعی صادرات برگهای چای به منطقه تبت بوده است. آزمایشات متخصصان چینی در این زمینه نیز به کمک ابزارهای نوین طیف سنجی جرم صورت پذیرفته که با بررسی بلورهای به دام افتاده میان موهای موجود در کف زمین همراه بوده است. این روش تحقیقاتی آنان را قادر کرده تا ذرات باقی مانده ی برگ چای را از مواد موجود در این مقبره تمیز داده و به راحتی در یابند که بخشی از مواد مکشوف در کنار جسد امپراتور چین که در اوسط قرن دوم میلادی دفن شده در واقع برگ چای بوده است.

به نظر می‌ رسد که مردم چین به قدری به چای علاقه مند بوده‌ اند که آن را همراه با عزیزان شان به خاک میسپردهاند به نحوی که بتوانند در جهان آخرت نیز از نوشیدن یک فنجان چای لذت ببرند.

"دوریان فولر" از محققان موسسه میراث فرهنگی و باستان شناسی چین در دانشگاه UCLA لندن می گوید: این یافتههای جدید آگاهی تازه‌ ای درباره چیزی که اکنون محبوب‌ ترین نوشیدنی دنیاست، به ما می دهد.

تجزیه و تحلیل‌ های علمی از مواد غذایی و دیگر یافته‌ ها در این مقبره، علاوه بر اثبات وجود چای، نشان از دفن مواد دیگری همانند برنج، ارزن و دیگر مواد غذایی بوده که بتواند تامین کننده نیاز امپراتور در سفر به دنیای دیگر باشد. هم چنین اشیای دیگری چون انواع سلاح، اشیا و مجسمه‌ های سفالی نیز به دست آمده که به عنوان یک ارتش سرامیکی و حیواناتی از همین جنس و تعداد زیادی سربازان و سواره نظام در اندازه واقعی است.


کشف پای مصنوعی ۲۲۰۰ ساله در چین

بقایای ٢٢۰۰ ساله از بدن یک مرد با زانوهای تغییر شکل یافته در کنار یک پای چوبی با انتهایی شبیه به سم اسب، در مقبرهای در گورستان باستانی در تورفان چین کشف شد.

بررسی این یافته که در ژورنال باستان شناسی چین منتشر شده، نشان داد که پای چپ مصنوعی متعلق به مردی است که استخوان‌ هایش در ناحیه زانو به شدت تخریب و ذوب شده است. این جراحت به قدری شدید می باشد که فرد قادر به صاف کردن پای چپ خود نبوده بنابراین با استفاده از پای چوبی مصنوعی توانسته به نحوی پایش را به کف زمین برساند. سم اسب که در انتهای پای مصنوعی قرار دارد درست همانند یک پا برای مرد عمل می‌ نموده. این پای مصنوعی که نخستین نمونه از پروتزهای امروزی محسوب میشود از جنس چوب صنوبر ساخته شده و دارای هفت سوراخ و نواری چرمی بوده که جهت اتصال با پای آسیب دیده مورد استفاده قرار می گرفته است. قسمتهای پایینی این پای مصنوعی به شکل استوانهای و با ورقه‌ هایی از جنس شاخ گاو و سم اسب، سبب تقویت و ایجاد اتصال بیش تر می باشد. مطالعات تکمیلی نشان می‌ دهد که مرد مزبور قدی در حدود ۷/١ متر دارد و در زمان مرگ ۵۰ تا ٦۵ سال سن داشته است. به نظر می رسد که این مرد شخصی با اهمیت اجتماعی نسبتا کمی بوده زیرا با اشیای غیر تجملی و عمدتاً لوازم سرامیکی ساده و چوبی دفن شده و ظاهراً مدتی بعد گور مرد باز و جسد زنی ٢۰ ساله در آن دفن شده که سبب اخلال در بقایای استخوانی مرد مرده گشته است. ارتباط میان این مرد و زن هم چنان نامعلوم است.

بر اساس تحقیقات سال یابی، مطالعات، نشان از ٢٢۰۰ هزار سال پیش دارد که در مقبره تورفان به دست آمده است. به جز این نمونه، قدیمی‌ ترین پای مصنوعی جهان در ایتالیا کشف شد که به فردی که در جریان بمباران هوایی جنگ دوم جهانی پایش را از دست داده بود، تعلق داشت. هم چنین برخی شواهد تاریخی نشان از وجود مواردی از ساخت و استفاده از پای مصنوعی در مصر باستان دارد.


افسانه ‌های عامیانه دست کم ۴۰۰۰ سال عمر دارند!

محققان زبان شناسی، تاریخ افسانه‌ ها را در جریان مطالعات آماری در ردیابی برخی افسانه‌ های مشترک میان شرق وغرب، به قدمت خط و چرخ می‌ دانند.

جمشید تهرانی از دانشگاه دورهام و سارا گراچیا دلسیلوا از دانشگاه لیسبون در طی بررسیهایی مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده‌ های آماری از ارتباط میان زبان‌ ها و افسانه‌ های فولکوریک، ریشه داستان‌ های عامیانه را تا ۴۰۰۰ سال پیش ردیابی کردند.

به گزارش ساینس، این دو پژهش گر از مجموعه ای شامل بیش از ٢۰۰۰ گونه از افسانه‌ های عامیانه که به صورت یک پایگاه اطلاعاتی درباره افسانههای کهن تشکیل شده، ۷٦ داستان را به عنوان نمونه برای ارزیابی سن آن‌ ها انتخاب کردند. قصه های منتخب، یا بر اساس نحوه شروع و یا با توجه به موضوعات و اشیای دارای قدرت مافوق طبیعی، برگزیده می شدند. سپس ایشان به بررسی این موضوع پرداختند که "چگونه ریشه این افسانه‌ ها در جایی به شاخه‌ های زبانی هند و اروپایی در سراسر آسیا و اروپا باز میگردد؟".

جمشید تهرانی می‌ گوید: این روش مطالعاتی به ما امکان داد که ابعاد مهمی از فرهنگ انسانی را در گذشتههای دور ردیابی کنیم که به مراتب بیش تر از شواهد فیزیکی و مادی که تا کنون در اختیار محققان قرار داده‌ اند، مؤثرتر بود. در این بین تصور می شود پیشینه ی یکی از داستان های این مجموعه، به ٦۰۰۰ سال قبل یعنی به دوران ما قبل زبان هند و اروپایی بازگردد. این در حالی است که ۴ داستان دیگر در این مجموعه، به احتمال زیاد در پیوند با همان داستان کهن اولیه بوده اند. این دوران از نظر دوره‌ های باستان شناسی هم زمان با عصر برنز است.

به گفته وی داستان "مرد آهن گر و شیطان"، کهنترین و مشهورترین افسانه‌ ها در زبانهای اروپایی و نیز شرقی، از جمله قصه هایی است که مطمئناً ریشه آن به زبانهای کهن تر هند و اروپایی باز می‌ گردد. در این داستان مرد آهن گر در معامله ای، روح خود را در ازای کسب قدرت‌ های مافوق طبیعی به شیطان می‌ فروشد. مشابه این داستان در افسانه‌ های عامیانه ایرانی نیز نقل و ثبت شده و طبق بررسیهای انجام شده سن این داستان حدود ٦۰۰۰ سال می باشد؛ همان طور که عمر زبانهای هند و اروپایی به ۵۰۰۰ و ٦۰۰۰ سال قبل باز می گردد.

او معتقد است که قدمت این افسانه ها به دست کم ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش باز می گردد به زمانی که فرهنگ و زبان مشترکی میان اروپا، آسیا و خاورمیانه وجود داشته و هر چند عمر این قصهها به کهنگی تاریخ نیست اما دست کم به قدمت پیدایش خط و چرخ است.

این دو محقق تاکنون با بررسی ارتباط میان زبان و افسانه های کهن عامیانه، تلاش تازه ‌ای را برای کشف خاستگاه کهنترین داستانهای بشر آغاز کرده اند. اما تهرانی اعلام کرد که این برنامه مطالعاتی تنها آغاز بر یک پروژه بزرگ تر در زمینه استفاده از سنت‌ های فرهنگ شفاهی و قصه گویی به عنوان دریچه ای به زندگی پیشینیان ماست.


کشف بطری حاوی پیام یک دانشمند از ١۰۰ سال پیش

یک بطری در بسته حاوی پیامی از یک دانشمند زیست شناس که ١۰۰ سال پیش میزیسته در سواحل آلمان کشف شد.

به گزارش گاردین "جرج پارکر بیدر" متخصص زیست شناسی دریایی، در حدود ١۰۰ سال پیش در رابطه با بررسی‌ های علمی خود درباره الگوی حرکت جریان‌ های دریایی، حدود ١۰۰۰ بطری آب را با نشان خاصی از سواحل واقع در دریای شمال به دریا رها کرد. اکنون پس از گذشت ١۰٨ سال یکی از بطری های تاریخی علامت گذاری شده، توسط یک کارگر بازنشسته ی اداره پست، در سواحل آلمان کشف شده است.

قضیه از این قرار بود که این کارگر به همراه همسرش پس از یافتن بطری در ساحل، درب آن را باز کرده و نامه را از درون آن خارج نمودند. درون کاغذ از یابنده درخواست شده بود تا بطری را با نامهای همراه با تاریخ و مکانی که آن را یافتهاند از طریق اداره پست به انجمن زیست شناسی دریایی باز گردانند. البته جالب آن که در کارت موجود درون بطری، برای یابنده یک شلینگ نیز پاداش وعده داده شده است.

"گای بیکر" مسئول ارتباطات در انجمن زیست شناسی دریایی در گفت و گو با گاردین گفت: این سازمان یک شلینگ قدیمی پیدا کرده که تصور می کنم از eBay به دست آمده باشد و ما آن را به عنوان تشکر از ارسال کننده به همراه نامه ی سپاس گزاری برای یابنده بطری فرستادیم.

به گفته ی متخصصان، بطری و نامه ی "جرج بیدر" اکنون به ما اثبات می کند که جریانات دریایی عمیق در دریای شمال از شرق به غرب می باشد. کهن ترین بطری نامه که تا کنون در رکورد گینس ثبت شده، بطری نامه دیگری است با ٩٨ سال عمر که در واقع بطری "بیدر" ده سال از آن قدیمی تر بوده و رکورد گینس را شکسته.

به گفته "بیل تورل" یکی از کارشناسان دانش کده علوم دریایی اسکاتلند، بطریهای رها شده ی حاوی نامه، در محیط‌ های دریایی، برای اقیانوس شناسان در اوایل قرن بیستم راهی برای کسب اطلاعات مهم بود که به آنان امکان می‌ داد تصاویری از الگوهای گردش آب در دریاهای اطراف اسکاتلند را به دست آورند.

هرچند برخی از این بطریها طبق رکورد گینس کهنترین بطری‌های حاوی نامه از گذشته هستند، اما تاریخ ارسال پیام با استفاده از بطری‌ های رها شده در آب، به تاریخ کهن باز میگردد و طبق شواهد تاریخی یکی از فیلسوفان یونان باستان برای اثبات یک پدیده جغرافیایی در مدیترانه، دست به این کار زده بود که البته هیچ گزارشی حاکی از بازگشت و دریافت جواب توسط این فیلسوف در تاریخ ثبت نگردیده است. البته موارد دیگری نیز در تاریخ به ثبت رسیده که ارسال پیام در بطری توسط "ملکه الیزابت" در قرن شانزدهم میلادی و نیز فرستادن پیام به همین روش در قرن ١٨میلادی توسط یک ژاپنی سرشناس، از این جمله می باشد.


واکنش ترکیه به اتهام رسانه‌ ای درباره قاچاق میراث فرهنگی سوریه

ترکیه در واکنش به اتهام خرید و فروش آثار به تاراج رفته ی سوریه در بازارهای محلی این کشور، فهرست قرمز آثار سوریه را به تمام موزه‌ها و مراکز نگه داری از آثار فرهنگی گسیل داشت.

وزارت فرهنگ و گردش گری ترکیه با ارسال فهرست قرمزی از آثار فرهنگی سوریه به تمامی موزه‌ها و مجموعه داران این کشور، از خود در برابر گزارش رسانه‌ های غربی و اتهام به آزادی خرید و فروش میراث سوریه در بازارهای ترکیه، دفاع کرد و از آنان خواست تا از پذیرش و نگه داری هر گونه اثر تاریخی ربوده شده از سوریه خودداری کنند.

به گزارش "حریت" این اقدام پس از انتشار فروش و عرضه آثار فرهنگی و باستانی سوریه در بازارهای "گازیان تپه" واقع در جنوب شرقی این کشور صورت گرفت. در گزارشهای مزبور تأکید شده که این آثار در بازارهای ترکیه معامله می‌ شود اما دولت ترکیه چشم خود را به روی این وقایع بسته است. در همین راستا، مقامات فرهنگی ترکیه فهرست قرمز یا "فهرست اضطراری آثار فرهنگی سوریه در خطر" را که پیش از این از سوی شورای جهانی موزه ها ICOM به چندین زبان منتشر شده، به زبان ترکی ترجمه و در اختیار موزه‌ داران و مراکز نگه داری از میراث فرهنگی قرار دادهاند.

وزارت فرهنگ و گردش گری ترکیه در بیانیه ای در وب سایت خود علاوه بر اشاره به فهرست قرمز سوریه، به نسخه ترکی از فهرست ICOM در پاسخ به انتقادات ناعادلانه علیه این کشور در رسانه‌ ها تأکید کرده است.

بر طبق گزارش به دست آمده، هر چند شمار اشیای موجود در فهرست قرمز شامل همه آثار به سرقت رفته نیست اما مشخص می‌ کند که چه حجم بالایی از آثار ربوده شده ی شهرهای باستانی به دست گروه‌های افراطی تخریب شده و به غارت رفته.

قابل ذکر است، "فهرست قرمز ایکوم" برای حمایت از میراث فرهنگی در کشورهایی که در وضعیت کشمکش های نظامی به سر میبرند، تهیه شده و دارای اهمیت زیادی می باشد. این فهرست مشخصاً بر فعالیت موزه‌ها و مجموعه داران، حراج خانه‌ ها و تمامی معامله گران و فعالان بازار آثار و اشیای تاریخی و نیز بر نیروهای امنیتی تمرکز دارد تا از این طریق با ارایه ی اطلاعات کافی درباره نحوه حمل و نقل و حفاظت از میراث فرهنگی در معرض خطر، تا حد امکان به بازگشت و سلامت این آثار کمک کند.


کشف شالیزارهای ٢۵٠٠ ساله برنج در ژاپن

تیم باستان شناسان در جریان کاوش‌های انجام شده در جزیره هنشو که بزرگ ترین جزیره ی کشور ژاپن به شمار می رود، بقایایی از شالیزارهای برنج با دست کم ٢۵٠٠ سال قدمت را کشف کردند.

به گزارش "آساهی شیمبون" این شالیزارها طی دوران "یایوایی" که مقارن با ۳۰۰ قبل از میلاد تا ۳۰۰ پس از میلاد بوده، کاشته شده‌اند.

هم چنین آثاری از شالیزارهای کوچک دیگری در این نواحی که قدمت آن‌ها به همین دوران باز می‌ گردد به دست آمده؛ اما شالیزارهای تازه کشف شده حدود ۵٠٠ قطعه بوده و برخی اندازه گیری‌ها مساحت این مزرعه‌های برنج را بالغ بر ۵۳۰ فوت مربع برآورد کرده اند. کشف این شالیزارها نشان می‌دهد که کاشت برنج در ژاپن، که امروزه از مهم ترین گونه‌های ژنتیکی برنج و موسوم به جاپونیکاست، بسیار زودتر از آن چه که تا کنون تصور میشد، آغاز گردیده است.

تاکنون تحقیقات باستان شناسی زیادی درباره خاستگاه اصلی برنج به عنوان یکی از مهم‌ ترین مواد غذایی بشر صورت گرفته که نشان گر آن می باشد که برنج در ۸۲۰۰ - ۱۳۵۰۰ سال پیش در دره ی رودخانه ی "پرل" چین سرچشمه گرفته است. پیش تر، اسناد باستانشناسی حاکی از آن بود که برنج در دره رودخانه "یانگ تسه" در چین اهلی شده باشد. این ماده ی غذایی مهم از آسیای شرقی به مناطق جنوبی تر و آسیای جنوبی گسترش و توسط تاجران به اروپا و سپس از آسیای غربی و اروپا به آمریکا راه یافت. هر چند که اکنون ده‌ها هزار نوع برنج وجود دارد، اما این ها در دو زیر گونه کلی جای میگیرند که "ایندیکا" و "جاپونیکا" نام دارد. نوع "جاپونیکا" چسبناک با دانه های کوتاه است در حالی که برنج "ایندیکا" غیر چسبناک و با دانه‌های بلند می باشد. در سال ۲۰۱۱، یک تیم بینالمللی تاریخ تکامل برنج را با استفاده از داده‌های ژنتیکی بررسی کرد.

مطالعه نقشه ژنتیکی برنج حاکی از آن است که این گیاه فقط یک بار توسط انسان اهلی شد و از آن جا به سایر نواحی منتقل گردید. نتایج حاصل از این مطالعات که در نشریه "آکادمی ملی علوم آمریکا" نیز آمده، نشان می دهد که برنج اولین بار حدود ۹ هزار سال قبل در چین کشت شده است.

تئوری دیگری می گوید که دو زیر گونه اصلی برنج یعنی "جاپونیکا" و "ایندیکا" به طور جداگانه و در نواحی مختلف آسیا کشت شدند. بررسی اختلافات بزرگ ژنتیکی میان این دو زیر گونه از این نظریه پشتیبانی می‌ کند. تلاش های بسیاری برای بازسازی تاریخ تکامل این محصول نیز مؤید این نظریه می باشد.

نتایج پژوهش گران با استفاده از الگوریتم‌ های کامپیوتری بیان می دارد که "جاپونیکا" و "ایندیکا" دارای یک ریشه مشترک بودهاند چرا که شباهت ژنتیکی آن ها به یک دیگر بیش از تشابه هر گونه ی دیگری از برنج های وحشی در چین یا هند می‌ باشد. داده‌ها به ریشه های حدوداً ۸۲۰۰ ساله برنج اهلی اشاره می کند. این مطالعه حاکی از آن است که زیرگونه‌های "جاپونیکا" و "ایندیکا" حدود ۳۹۰۰ سال قبل از هم جدا شدند.

در نهایت تیم محققان اعلام نمود این یافته‌ها با شواهد باستان شناسی برای کشت برنج در دره "یانگ تسه" چین در حدود هشت تا نه هزار سال پیش و در ناحیه "گنگ" هند در حدود چهار هزار سال قبل هم خوانی دارد. بنابراین برنج کشت شده که تصور می‌ رفت ریشه در هند دارد عملاً از چین سرچشمه میگیرد.


کشفیات تازه در شهر سوخته ایتالیا

باستان‌ شناسان در جریان کاوش‌های باستان شناسی در یک فروشگاه در حومه شهر باستانی پمپی در ایتالیا، چهار جسد به همراه چندین سکه طلا و یک آویز گردنبند یافتند.

شهر باستانی پمپئی (Pompeii) در جنوب کشور ایتالیا، نزدیک به ۱۷۰۰ سال است که زیر خاکسترهای آتشفشانی مدفون می باشد. باستان‌ شناسان در جریان کاوش‌های باستان شناسی در یک فروشگاه در حومه این شهر، چهار جسد همراه با چندین سکه طلا و یک آویز گردنبند کشف کردند. اسکلت‌های به دست آمده به افراد جوانی تعلق دارد که به هنگام وقوع آتشفشانی کوه "وزویوس" در ۷۹ میلادی، پشت فروشگاه بوده و در نتیجه فوران گدازه‌ها غافل گیر شده و سپس جان داده‌اند. در جریان بررسیهای انجام شده در محل مزبور، اجاق‌ هایی نیز کشف گردیده‌ که تصور می رود احتمالاً کوره‌هایی برای ذوب و ساخت انواع اشیای برنزی بوده اند. علاوه بر آن، شواهد نشان گر آن است که این فروشگاه تاریخی، پس از وقوع انفجار، توسط غارت گران مورد هدف قرار گرفته اما ظاهراً آنان فراموش کرده اند که سکه‌های طلا و نیز صفحه طلایی گردن آویز به شکل گل را با خود ببرند و این آثار هم چنان در محل باقی مانده اند. باستان شناسان هم چنین قصد دارند فروشگاه دیگری را نیز در این سایت باستانی مورد کاوش قرار دهند؛ در جریان این حفاری‌ها نیز یک آرام گاه متعلق به قرن ۴ پیش از میلاد به همراه چند اسکلت انسانی که دورا دور آن‌ها شش گلدان قرار داده شده، کشف گردید.

ویرانه‌های پمپئی در نزدیکی ناپل در ایتالیا قرار دارد که در آن آثاری از بناها و مردم شهر باستانی پمپئی که بر اثر آتشفشان کوه "وزوو" ویران گشته اند به چشم می خورد. پیش از این تصور میشد که مردم این شهر به دلیل پخش گازهای سمی حاصل از فعالیت آتشفشان جان سپرده‌اند اما پژوهش ها نشان داد مرگ آن ها به خاطر حرارت بالا بوده است.

برخی محققان بر اساس نامه‌هایی که ۲۵ سال پس از این ماجرا به نگارش درآمده به این نتیجه رسیدند که اهالی شهر به خاطر استشمام خاکسترهای آتشفشان خفه شده‌اند. پس از این واقعه، پمپئی در زیر ۴ تا ۶ متر خاک و خاکستر به مدت ۱۵۰۰ سال مدفون و سپس به صورت کاملاً اتفاقی در سال ۱۵٩٩ میلادی کشف گردید. این شهر تاریخی که جزو میراث جهانی یونسکو می باشد با میلیون‌ها نفر بازدید کننده در سال، یکی از جاذبه‌های مهم ایتالیا بهشمار می‌آید.