افسانه ‌های عامیانه دست کم ۴۰۰۰ سال عمر دارند!

 

محققان زبان شناسی، تاریخ افسانه‌ ها را در جریان مطالعات آماری در ردیابی برخی افسانه‌ های مشترک میان شرق وغرب، به قدمت خط و چرخ می‌ دانند.

جمشید تهرانی از دانشگاه دورهام و سارا گراچیا دلسیلوا از دانشگاه لیسبون در طی بررسی ‌هایی مبتنی بر تجزیه و تحلیل داده‌ های آماری از ارتباط میان زبان‌ ها و افسانه‌ های فولکوریک، ریشه داستان‌ های عامیانه را تا ۴۰۰۰ سال پیش ردیابی کردند.

به گزارش ساینس، این دو پژهش گر از مجموعه ای شامل بیش از ٢۰۰۰ گونه از افسانه‌ های عامیانه که به صورت یک پایگاه اطلاعاتی درباره افسانه ‌های کهن تشکیل شده، ۷٦ داستان را به عنوان نمونه برای ارزیابی سن آن‌ ها انتخاب کردند. قصه های منتخب، یا بر اساس نحوه شروع و یا با توجه به موضوعات و اشیای دارای قدرت مافوق طبیعی، برگزیده می شدند. سپس ایشان به بررسی این موضوع پرداختند که "چگونه ریشه این افسانه‌ ها در جایی به شاخه‌ های زبانی هند و اروپایی در سراسر آسیا و اروپا باز می ‌گردد؟".

جمشید تهرانی می‌ گوید: این روش مطالعاتی به ما امکان داد که ابعاد مهمی از فرهنگ انسانی را در گذشته ‌های دور ردیابی کنیم که به مراتب بیش تر از شواهد فیزیکی و مادی که تا کنون در اختیار محققان قرار داده‌ اند، مؤثرتر بود. در این بین تصور می شود پیشینه ی یکی از داستان های این مجموعه، ... به ٦۰۰۰ سال قبل یعنی به دوران ما قبل زبان هند و اروپایی باز ‌گردد. این در حالی است که ۴ داستان دیگر در این مجموعه، به احتمال زیاد در پیوند با همان داستان کهن اولیه بوده اند. این دوران از نظر دوره‌ های باستان شناسی هم زمان با عصر برنز است.

به گفته وی داستان "مرد آهن گر و شیطان"، کهن ‌ترین و مشهورترین افسانه‌ ها در زبان ‌های اروپایی و نیز شرقی، از جمله قصه هایی است که مطمئناً ریشه آن به زبان ‌های کهن تر هند و اروپایی باز می‌ گردد. در این داستان مرد آهن گر در معامله ای، روح خود را در ازای کسب قدرت‌ های مافوق طبیعی به شیطان می‌ فروشد. مشابه این داستان در افسانه‌ های عامیانه ایرانی نیز نقل و ثبت شده و طبق بررسی ‌های انجام شده سن این داستان حدود ٦۰۰۰ سال می باشد؛ همان طور که عمر زبان ‌های هند و اروپایی به ۵۰۰۰ و ٦۰۰۰ سال قبل باز می گردد.

او معتقد است که قدمت این افسانه ها به دست کم ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ سال پیش باز می گردد به زمانی که فرهنگ و زبان مشترکی میان اروپا، آسیا و خاورمیانه وجود داشته و هر چند عمر این قصه ‌ها به کهنگی تاریخ نیست اما دست کم به قدمت پیدایش خط و چرخ است.

این دو محقق تاکنون با بررسی ارتباط میان زبان و افسانه های کهن عامیانه، تلاش تازه ‌‎ای را برای کشف خاستگاه کهن ‌ترین داستان ‌های بشر آغاز کرده اند. اما تهرانی اعلام کرد که این برنامه مطالعاتی تنها آغاز بر یک پروژه بزرگ تر در زمینه استفاده از سنت‌ های فرهنگ شفاهی و قصه گویی به عنوان دریچه ای به زندگی پیشینیان ماست.

منبع: http://www.chn.ir/